Momenteel loopt het onderzoek over verschillende scenario's voor de opwaardering van het kanaal Bossuit-Kortrijk volgens de procedure van een zogenaamd 'complex project'. Vorige maand werd het openbaar onderzoek bij de alternatievenonderzoeksnota afgesloten. Groen heeft ernstige bedenkingen bij wat momenteel voorligt en pleit voor een andere aanpak.

Veel vraagtekens bij economische 'noodzaak' van een verbreed of nieuw kanaal
Het 'complex project' is maar zeer beperkt economisch onderbouwd. Een studie uit 2014 ziet in bepaalde scenario's een beperkte economische meerwaarde, maar deze kosten-baten analyse werd niet ernstig opgemaakt. Zo werd een eenmalige piek in de goederentrafiek (afkomstig van werken in Moen) doorgetrokken om een voorspelling te maken van de toekomstige noden.
Een deel van de vooropgestelde voordelen wordt veel rooskleuriger voorgesteld dan het in werkelijkheid is. Zo kan het kanaal geen dienst doen als omleidingsroute voor de Leie, omdat de diepgang van het kanaal en de hoogte van de bruggen erover (ook in de toekomst) niet even groot zal zijn als die van de Leie. Om die tonnages te halen, wordt ook gerekend op de inplanting van een nieuw Regionaal OverslagCentrum (ROC) langs het kanaal. De bewering dat dit dan ook zal zorgen voor minder vrachtwagenverkeer, is niet onderbouwd. Er zijn nu al transportproblemen voor sites die langs het kanaal liggen.
Toch wordt op basis van deze informatie de opwaardering van het kanaal als 'noodzakelijk' bestempeld. De eerste stap in zo'n project is een ernstige maatschappelijke kosten-baten analyse. Zolang deze voorwaarde niet vervuld is, zal Groen zich tegen dit project verzetten.

Zet in op de Leie, zowel op vlak van transport als van natuur
Er zijn langs de Leie nog veel bedrijven gelegen die niet van de waterweg gebruik maken. De Leie is nochtans de hoofdas voor transport tussen de havens van Zeebrugge en Antwerpen richting Frankrijk, dus daar ligt de grootste opportuniteit voor watertransport. Deze bedrijven moeten via de vergunnings-voorwaarden verplicht worden om hun transport via het water te voorzien. Als dat niet mogelijk is, kunnen deze plaats maken voor bedrijven die overslagcapaciteit voorzien. De ruimte naast de Leie is schaars en de natuurwaarden mogen niet verloren gaan. Op deze manier kan transport via het water gestimuleerd worden zonder hiervoor open ruimte op te offeren.
Hoe complex een project ook is, het zou absurd zijn dat van de weinige aanwezige natuur langs de waterlopen die er in onze regio zijn, een deel zou moeten sneuvelen. Er zou eigenlijk langs de Leie natuur moeten bijkomen. Als compensatie voor de verdieping en verbreding van de Leie die momenteel in het kader van het Seine-Scheldeproject loopt, is er ook een plan rivierherstel Leie. Maar de 500 hectare natte natuur die hierin voorzien wordt, gaat maar in een zeer traag slakkegangetje vooruit en wordt voortdurend in vraag gesteld. Terwijl het in een even hoog tempo zou moeten uitgevoerd worden als het technische luik aan de rivier zelf.
In zo'n situatie de bestaande waardevolle natuur langs de Leie, zoals het Oude Leiereservaat op de grens van Kuurne, Harelbeke en Kortrijk, opofferen is voor Groen onaanvaardbaar.
Nieuwe economische ontwikkelingen enkel voorzien op bestaande stedelijke of al geïndustrialiseerde sites, en geen open ruimte innemen, is zowel langs de Leie als langs het kanaal voor Groen een absolute voorwaarde.

Kans voor R8: Groen pleit voor stiltetracé en het verdwijnen van alle gelijkgrondse kruispunten
Toch heeft het onderzoek dat momenteel gevoerd wordt een mogelijke meerwaarde. Binnen het ringtracé* wordt wellicht voor het eerst een scenario onderzocht om de R8 deels ondergronds te laten lopen. Bij dat tracé heeft Groen in het openbaar onderzoek aangedrongen om deze ondertunneling als een afzonderlijk scenario te onderzoeken (voorstel was om brug- of tunnelvariant als 1 scenario te zien).
De kruising van R8 met de Leie en/of de 3 gelijkgrondse kruispunten in Harelbeke ondergronds laten verlopen zou op vlak van leefbaarheid een grote vooruitgang kunnen betekenen. Groen heeft dat het stiltetracé voor de R8 genoemd. Daarnaast moeten voor Groen ook de drie resterende gelijkgrondse kruispunten in Kuurne verdwijnen. De bermen liggen klaar om het doorgaand verkeer bovengronds te laten rijden. Gezien de verschillende ernstige en dodelijke ongevallen de voorbije jaren lijkt het logisch om daar een prioriteit van te maken.
Ook andere verbeteringen van de ontsluitingsmogelijkheden, zoals een voetgangers- of fietsbrug worden onderzocht en bieden opportuniteiten om de huidige situatie te verbeteren.
Een dergelijke investering zou de verkeersleefbaarheid, verkeersveiligheid en mobiliteit in Kortrijk, Harelbeke en Kuurne ten goede komen.

De financiële middelen van de Vlaamse Overheid zijn schaars, ze kunnen beter ingezet worden waar ze de hoogste meerwaarde kunnen betekenen. Voor Groen is dat op de R8 en langs de Leie, niet voor het kanaal Bossuit-Kortrijk.

Bart Caron, Vlaams parlementslid,
Maarten Tavernier, provincieraadslid,
David Wemel en Matti Vandemaele, Groen Kortrijk
Tijs Naert en David Vandekerckhove, Groen Harelbeke
Els Verhaeghe en Bernard Marchau, Groen Kuurne